การเคลื่อนย้ายครอบครัวชาวส่วยจากขุขันธ์มาที่ กระแชงใหญ่

ราวปี พ.ศ. 2400 ความเปลี่ยนแปลงของเมืองขุขันธ์ สภาพความแห้งแล้ง เหตุการณ์วุ่นวายทางการเมืองภายในขุขันธ์ น่าศึกษามากในช่วงนี้ ชุมชนชาวส่วยขนาดใหญ่ อพยพออกจากเมืองขุขันธ์ มาพักอยู่ที่บริเวณห้วยตามาย ลำห้วยที่อุดมสมบูรณ์และป่ารกทึบ เต็มไปด้วยต้นกระแชง ชนกลุ่มนี้อยู่กันเป็นกลุ่ม ชาวบ้านเรียกว่า "คุ้มกระแชง" อยู่บริเวณร่องน้ำลำห้วย ทิศตะวันออกเฉียงเหนือหมุ่บ้านกระแชงปัจจุบัน (ตอนนี้ เป็นอ่างเก็บน้ำขนาดกลาง) เข้าใจว่า ฤดูน้ำ อาจมีน้ำหลาก ต่อมาภายหลัง จึงย้ายหมู่บ้านมาที่บริเวณ วัดพระใหญ่(ปัจจุบัน) มีซากเจดีย์เก่าแก่ที่นี่ ซึ่งอยุ่ในที่สุงน้ำไม่ท่วม โรงเรียนบ้านกระแชงใหญ่ ตั้งขึ้นเมื่อ พ.ศ.2484